14. Poznajemy mieszkańców naszej miejscowości

HISTORIA MYŚLENICKICH ŻYDÓW

Dnia 27. 03. 2014 r odbyła się wyjątkowa zbiórka naszej drużyny. Zbiórka wyjątkowo rozpoczęła się na rynku, gdzie dh. Paulina opowiedziała nam o tematyce tejże zbiórki a była nią historia myślenickich żydów, oraz dała nam kartkę z pierwszym zadaniem.

Kartka zawierała wiersz Juliana Przybosia „Dachy”, oraz tłumaczenie co to jest JUDAIZM*. Po następną kartkę musiałyśmy się udać nie daleko bo pod tablicę upamiętniającą wywóz Żydów z Myślenic w czasie II wojny światowej, która znajdowała się na północnej ścianie kamienic rynku.

Tam spotkałyśmy kolejną kopertę związaną z historią, lecz tym razem w dołączonym liście do koperty było opisane co w tłumaczeniu na polski z języka hebrajskiego oznacza napis na tablicy. Było tam opisane o wywozie przez hitlerowców jeńców żydowskich oraz jak kończy się wielopokoleniowa saga myślenickiej gminy żydowskiej. Dowiedziałyśmy się że przetrwało tylko kilka osób: z polską armią oflagach, na dalekim wschodzie, w stodołach i piwnicach katolickich sąsiadów, często spokrewnionych z tymi, których ocalali. W budynku przy którym znajdowała się koperta znajdowało się w czasie wojny biuro Jointu, z którego głodujący Żydzi mogli pobierać pożywienie. Następna koperta czekała na nas nie daleko bo przy ulicy Królowej Jadwigi.

 Koperta znajdująca się na rogu zawierała historię budynku w którym niegdyś znajdowała się piekarnia Windów. Chaim Wind przeżył wojnę i powrócił do Myślenic. Został jednak zabity przez nieznanych zamachowców. Dowiedzieliśmy się kto według prawa izraelskiego jest Żydem a jest nim osoba, która ma ortodoksyjną żydowską matkę, chociaż prawo do obywatelstwa bez oficjalnego uznania tej osoby za Żyda ma każda osoba, która ma przynajmniej jednego dziadka, który był ortodoksyjnym Żydem. Po kolejną kartkę związaną z historią mieszkańców Myślenic udaliśmy się do kamienicy naprzeciwko Muzeum Regionalnego.

Była to już czwarta koperta. Z niej wynikało, że dom przy którym ukryty był list należał do rodziny Lustigów, handlarzy artykułami żelaznymi. Do tej pory pozostała przedwojenna reklama naścienna. W liście była również napisana definicja słowa MENORA**. Po odczytaniu tego listu żwawym krokiem udaliśmy się w stronę Orlenu, a stamtąd na cmentarz Żydowski. Droga była długa i ciągła się pod górę. Po bezpiecznym przejściu przez drogę dotarłyśmy do ostatniego punktu gdzie nas już oczekiwały dh. Paulina wraz z dh. Anią.

 Dostałyśmy od nich ostatnią kartkę z informacją opisującą powstanie cmentarza Żydowskiego w Myślenicach. Przy bramie kirkutu była umieszczona tablica z napisem o treści: „Cmentarz żydowski założony przez Gminę Izraelską w Myślenicach w 1874 r., zdewastowany w okresie okupacji 1942-1943, odnowiony w 1961 r. z funduszów centralnej żydowskiej komisji społecznej – Kongregacja Wyznania Mojżeszowego w Krakowie”. Cmentarz ma powierzchnię ok. 8 ha która służyła nie tylko Żydom z Myślenic, ale także sąsiednim gminom – Dobczycom, Sułkowicom, Gdowowi. Na jej terenie pochowani są m. in. rabini: Izaak Hirszfeld, Dow Bejrisz, Samuel syn Moszego Jakuba. Ostatni pochówek miał miejsce w 1941 roku. Najstarsza myślenicka macewa pochodzi z 1874 r. Wyryte na niej epitafium głosi: „Tu pochowany mąż doskonały i prawy, czcigodny Chaim Natan, syn Abrahama Błogosławionej pamięci, który zmarł w dobrym imieniu w dniu wigilii świętej soboty i wigilii święta Sukot 14 tiszri 635 roku według małej rachuby. Niech jego dusza zostanie włączona w wieniec wieczystego życia”. W czasie wojny niestety większość nagrobków została zniszczona, pozostało ich tylko jedynie kilkadziesiąt, a tylko kilkanaście na swoich pierwotnych miejscach. Na cmentarzu znajdują się również mogiły zbiorowe, nie ustalono jednak w którym miejscu. Resztki macew zebrano i wbudowano w mur otaczający cmentarz. Naprzeciwko wejścia na cmentarz znajduję się pomnik z wyrytym napisem: „Cześć pamięci. Ofiarom hitleryzmu oraz zmarłym Myślenic, Sułkowic, Harbutowic, Dobczyc i innych miejscowości powiatu myślenickiego, których mogiły zostały zbezczeszczone przez wandali hitlerowskich”.

Po biegu usiadłyśmy w kole przy watrze i długo rozmawialiśmy o tym co się wydarzyło i jak liczne były straty. Odpowiadaliśmy na liczne pytania które zadawała nam dh. Paulina związane z załączonymi do kopert kartkami. Na większość pytań odpowiedziałyśmy bardzo dobrze a w nagrodę dostałyśmy pierniczki. Rozmawialiśmy również o tym co się zbliża, (jakie wydarzenia) dla naszej drużyny, byśmy mogli pootwierać próby na sprawności związane z nadchodzącym czasem. Zbiórka była bardzo ciekawa, miło było się dowiedzieć że nie jesteśmy sami na świecie, że są też inne kultury i wyznania, niektóre nawet tak bardzo spokrewnione z naszymi. Na sam koniec zostaliśmy poczęstowani cukierkami z Ukrainy przez dh. Weronikę.

•          JUDAIZM-  religia monoteistyczna, której podstawą jest wiara w jednego Boga będącego nie tylko Stwórcą świata, ale także jego stałym „nadzorcą”, czy też „opiekunem”. Bóg ten zawarł z ludem Izraela wieczyste przymierze, obiecując ochronę i pomoc w zamian za podporządkowanie się jego nakazom.
•         MENORA-  siedmioramienny kandelabr, symbol Izraela umieszczany na paszportach, urzędach państwowych, etc.; ozdobny świecznik używany przez Żydów w Przybytku i Świątyni Jerozolimskiej; jeden z najstarszych symboli narodu żydowskiego. Według tradycji symbolizuje krzew gorejący, który zobaczył Mojżesz na górze Synaj.